Verslag van de Innovatie-estafette

Vier weken lang aandacht voor slimme zorg en innovatie. Iedere week van februari staan slimme zorg en innovatie centraal in één regio. Vanuit alle regio’s in Nederland worden uiteenlopende activiteiten georganiseerd. Zo ook door Therapieland. De organisatie van de Slimme Zorg Estafette schreef er een verslag over. 

 

Therapieland gelooft in laagdrempelige en toegankelijke zorg. Het online e-Healthplatform faciliteert blended care en zelfhulp. Het is een andere manier om naar zorg te kijken. Om anderen ook tot anders kijken te bewegen, organiseerde Therapieland tijdens de Slimme Zorg Estafette een ‘Innovatie-estafette’ over de invloed van big data & artificial intelligence, de coronacrisis en waardegedreven zorg op de mentale gezondheidszorg. 

 

Big data & artificial intelligence

Nicky Hekster, Technical Lead bij IBM Watson Health, schets een beeld van de onvoorstelbaar grote hoeveelheden data die de zorg verzamelt. “Met de juiste analysetechnieken kunnen we veel kennis en goede inzichten uit deze data halen.” Een van die analysetechnieken is artificial intelligence, kortweg AI. Nicky legt uit dat AI de verzamelnaam is voor systemen die net zo werken en reageren als de mens. “Achter AI zitten, naast informatica, dus ook cognitieve wetenschappen. Het gaat immers om het nadoen van de mens, inclusief de menselijke moraal.”

 

AI wordt al toegepast in de zorg. “Zowel psychoses als Alzheimer zijn bijvoorbeeld goed te detecteren met een analyse van wat iemand zegt of schrijft.” Maar acceptatie van AI is nog ver weg. “Films laten vaak de vileine kanten van AI zien. Dat is jammer, want het maakt mensen bang. Andere belemmeringen zijn een gebrek aan wetgeving en aan geld.” AI zal de professional nooit kunnen vervangen, maar kan het ze wel makkelijker maken, aldus Nicky. “AI kan echt verschil maken in de zorg. Denk aan robots die mensen met autisme op hun gemak kunnen stellen of moeders met een pasgeboren kind antwoord op al hun vragen kunnen geven. Zie het als een nieuw hulpmiddel, net zoals een MRI-scan en telezorg. Als behandelaren en artsen het weten te gebruiken, kunnen ze er veel aan hebben.”

 

 

Coronacrisis en de hervorming van de ggz

Bert van der Hoek, voorzitter van het Trimbos, vervolgt met een nieuwe blik op de ggz. De vraag naar mentale zorg blijft immers toenemen, maar de grenzen zijn allang bereikt. En wie weet wat er op de ggz afkomt als de coronacrisis voorbij is! Voor Bert is het duidelijk: het moet écht anders. Tijd voor concrete voorstellen dus. In mei 2020 stuurde Bert een brief met een advies om te hervormen naar staatssecretaris Paul Blokhuis. Dat leidde tot 3 digitale rondetafelconferenties. “Mooie sessies waar de maatschappelijke belangen van een goede toegang tot de ggz centraal stonden.” Een rapportage voor het toekomstige kabinet is nu in de maak.

 

Een tipje van sluier licht Bert alvast op. Hij wijst op belemmerende mechanismen. Zoals de neiging om problemen te medicaliseren. “Sociale oorzaken kun je geen DSM-etiket geven.” De huidige financiering versterkt deze trend. “Als jouw probleem niet in het systeem past, loop je het risico geen zorg te krijgen.” Beter is het om te werken aan een krachtige, veilige samenleving. “Een sterke sociale basis”, noemt Bert dit. “Dat vraagt om meer samenwerking tussen sociaal welzijn en de ggz.” ‘De weerbaarheid van de samenleving vergroten’ is dan ook een van de aanbevelingen. Net als ‘een regionale infrastructuur die de verschillenden domeinen verbindt’, ‘investeren in een vruchtbaar professioneel klimaat’ en ‘een financiering die deze visie stimuleert in plaats van belemmert’. “Zo verwachten we de toegang tot de ggz beter te kunnen organiseren én garanderen.”

 

 

De zorg efficiënter en beter maken

De manier van financieren speelt ook een belangrijke rol bij waardegedreven zorg. Pim Valentijn, adjunct-directeur bij Essenburgh, legt uit dat het in de gezondheidszorg om 2 dingen gaat: kwaliteit en geld. Gaan die twee gelijk op? Nee, vaak kost kwaliteit onnodig veel geld. Bijvoorbeeld in Nederland. “Dat komt door de fragmentatie van zorg. Wij hebben – zoals Bert ook al aantoonde – de zorg heel mooi uit elkaar georganiseerd.”

 

Wat is ‘gezondheid’ eigenlijk, vraagt Pim. “30% van de gezondheid is een gevolg van individueel gedrag, 24% wordt verklaard door de sociale omstandigheden. Slechts 11% is medische zorg.” Met andere woorden: als je gezondheid en waarde wilt creëren moet je mensgericht werken en aan preventie doen.” Nu is de financiering nog zo ingericht dat preventie niet loont. “We betalen voor verrichtingen, niet voor resultaten. We moeten naar een uitkomstbegroting toe. En dan gaan we merken dat in preventie de grote winst zit.” Pim voorspelt dat Nederland binnen 10 jaar zover is. “Want met de huidige aanpak lopen we onherroepelijk vast.”