Inloggen
25-04-2023
Lange wachtlijsten zijn een groot probleem binnen de GGZ. De GGZ is continu bezig met het vinden van een schaalbare oplossing, zodat iedereen op tijd de benodigde zorg kan blijven krijgen. In hoeverre kan zelfhulp hier een rol in spelen? Met die vraag ging het onderzoeksteam van IJ-lab aan de slag. Zij onderzochten de effectiviteit van zelfhulp in vergelijking met blended care. En de resultaten zijn veelbelovend!
Over IJ-lab
IJ-lab is de onderzoekstak van Therapieland en Gezondeboel en bestaat uit een diverse groep interne en externe onderzoekers en studenten. IJ-lab doet onderzoek naar het gebruik en de effecten van e-Health. De onderzoeksresultaten helpen bij het maken van datagedreven keuzes in de verdere ontwikkeling van e-Health.
Zelfhulp versus blended care
In het meest recente onderzoek van IJ-lab is gekeken naar de effectiviteit van het doorlopen van e-Health-programma’s bij zelfhulpgebruikers en blended-care-gebruikers. E-Health-progrmama’s kunnen namelijk volledig zelfstandig doorlopen worden (zelfhulp) of in combinatie met face-to-face-gesprekken, waarin de gemaakte onderdelen worden besproken met een behandelaar (blended care).
Wanneer blijkt dat zelfhulp net zo effectief is als blended care, biedt dit een hoop mogelijkheden voor de GGZ. Dit betekent namelijk dat er niet gewacht hoeft te worden op een beschikbare professional, maar dat cliënten zelfstandig op een effectieve manier aan hun klachten kunnen werken met behulp van e-Health-programma’s. Hierdoor neemt de zorgvraag en de druk op professionals af, neemt de eigen regie van cliënten toe en worden wachtlijsten korter.
Laagdrempelig en schaalbaar
De huidige literatuur wijst uit dat blended care in principe effectiever dan zelfhulp, met name vanwege grotere uitval van zelfhulpgebruikers. Desondanks wordt ook de potentie van zelfhulp onderkend. Zelfhulp is schaalbaarder en kan een uitkomst bieden voor de lange wachtlijsten en de krapte in de GGZ.
Daarnaast is zelfhulp laagdrempelig en kan het in een vroeg stadium (verdere) ontwikkeling van klachten voorkomen, en in een later stadium terugval. Op deze manier kan zelfhulp bijdragen aan minder zorggebruik en -kosten. Hierover is echter nog weinig bekend.
Zelfhulp net zo effectief als blended care
De belangrijkste bevinding uit dit onderzoek van IJ-lab: zelfhulp blijkt net zo effectief als blended care, op voorwaarde dat de gebruiker ook vooraf de voorkeur had voor het zelfstandig volgen van een online programma. Wanneer iemand zelfhulp gebruikt, maar eigenlijk de voorkeur heeft voor betrokkenheid van een professional bij het online programma, is de kans kleiner dat diegene zich geholpen voelt en klachtafname ervaart.
Het is dus belangrijk om waar mogelijk rekening te houden met de voorkeuren van de gebruiker. En waar dit niet mogelijk is, is het belangrijk dat er verwachtingsmanagement plaatsvindt en dat de voordelen van zelfhulp benadrukt worden, zodat er een positieve houding ten opzichte van zelfhulp wordt gecreëerd.
Lancering: Zelfhulpportaal
Zelfhulp heeft dus een hoop potentie voor de GGZ. Daarom is Therapieland de afgelopen tijd bezig geweest met het ontwikkelen van het Zelfhulpportaal. Met het Zelfhulpportaal wordt de wachtlijst een actielijst; de cliënt bereidt zich voor op de behandeling en zet de eerste stappen in herstel voor een effectievere start van de therapie (“Therapielanding”). Ook kan het Zelfhulpportaal na de behandeling ingezet worden als nazorg en terugvalpreventie.