Inloggen
Therapieland PS is een tweemaandelijkse bijeenkomst waarin teamleden van Therapieland en onderzoekers uit het veld in gesprek gaan over de wetenschap achter e-Health. Tijdens deze editie ontvingen wij met veel trots Dr. Saskia Kelders, Associate Professor aan de Universiteit Twente. Zij sprak met ons over engagement binnen e-Health. Wat is engagement, hoe meet je engagement en kan engagement ons helpen het effect binnen e-Health te voorspellen?
Therapietrouw
Binnen de face-to-face behandeling wordt vaak gesproken over therapietrouw. Een begrip met verschillende definities: komt de cliënt de gemaakte afspraken na, volgt de cliënt de interventie zoals bedoeld door de ontwikkelaars van die interventie? Ook binnen e-Health bestaat dit begrip, al is er veel discussie over wanneer een cliënt therapietrouw is binnen een e-Healthinterventie. De cliënt kan stappen doorlopen, filmpjes kijken, huiswerkopdrachten maken en vragenlijsten invullen. Maar is de cliënt enkel therapietrouw wanneer hij dit allemaal voor de volle honderd procent uitvoert? En wat is de intentie van de ontwikkelaar van de e-Healthmodule?
In ieder geval wordt therapietrouw binnen e-Health vaak als een probleem gezien. Tenminste, er wordt gesteld dat de therapietrouw laag is, en daarbij wordt het percentage 50% vaak genoemd. Wanneer wij binnen Therapieland kijken naar het aantal doorlopen stappen van een programma en dit vergelijken met het totaal aantal stappen van een module, komen wij gemiddeld uit op een percentage van 65%.
Het blijkt knap lastig om een dergelijk percentage te linken aan het effect van een e-Healthinterventie. Een zogenaamde dose-response relatie, waar meer gebruik ook leidt tot meer effect, komt niet altijd naar voren. Zij die meer gebruik maken van een programma laten niet per se een groter effect zien. De ene cliënt kan 30% van een programma doorlopen en afhaken, omdat hij niet tevreden is over het programma, terwijl de andere cliënt dezelfde 30% kan doorlopen en kan aangeven goed geholpen te zijn. Zo kan hetzelfde gebruik bij de één leiden tot een positief effect, waar dit effect voor de ander uitblijft.
Engagement
Tegenwoordig verlegt de focus zich van therapietrouw naar engagement. Engagement wordt gezien als een concept waar gedrag, cognitie en affect een rol spelen. Hierbij wordt aangenomen dat wanneer een cliënt engaged gedrag vertoont, hij niet alleen de interventie zal volgen zoals bedoeld (zoals bij therapietrouw), maar het volgen van de interventie ook zal zien als een deel van zijn dagelijkse of wekelijkse routine. Bij cognitieve engagement ziet de cliënt de interventie als een middel om zijn doelen te bereiken en bij emotionele engagement ervaart de cliënt positieve emoties (plezier of tevredenheid) bij het volgen van de interventie en het zien van progressie.
Het ontwerp van een interventie kan de mate van engagement beïnvloeden. Zo kan het toevoegen van game-elementen of een online coach ervoor zorgen dat de cliënt meer engaged raakt. Dr. Saskia Kelders heeft een vragenlijst ontwikkeld om engagement te kunnen meten. Deze vragenlijst wordt op dit moment gevalideerd. Wanneer engagement meetbaar is, kan dit worden ingezet om een interventie aan te passen aan de persoonlijke behoefte van de gebruiker. Bijvoorbeeld kan het meten van een een laag engagement aanleiding zijn om dezelfde interventie aan te bieden, maar met toegevoegde game-elementen.
Effect
Het uiteindelijke doel is een effectievere interventie. Dr. Saskia Kelders stelt in haar onderzoek de vraag of engagement een mediërende factor is die een rol speelt bij het effect van een interventie. De eerste resultaten laten zien dat engagement, gemeten na één dag gebruik van een interventie, voorspellend kan zijn voor zelf-gerapporteerde gedragsverandering.
PS1 Wil je meer lezen over het onderzoek van Dr. Saskia Kelders en engagement? Klik dan hier.
PS2 In de volgende Therapieland PS, op donderdag 5 maart 2020, gaan we met Katja Cardol and Jessy Terpstra (Universiteit Leiden) in gesprek over e-Health bij chronische pijn. Ook hier zullen we weer een blog aan wijden.