28-07-2022

Het waarborgen van de toegankelijkheid van de GGZ is een van de grote uitdagingen van deze tijd. Uit de meest recente cijfers van de NZa blijkt dat er momenteel zo’n 80.000 mensen wachten op een aanmeldgesprek of behandeling in de GGZ. Hiervan wachten bijna 42.000 mensen langer dan de afgesproken Treeknorm van 14 weken. Hoe kunnen we de wachtlijstproblematiek binnen de GGZ oplossen? Met dit vraagstuk ging Gloria Gribling (directeur behandelzaken bij GGZ Breburg), in samenwerking met een domeinoverstijgend netwerk, aan de slag. Samen kwamen zij tot het model mentale gezondheidscentra, waarbij het verkennend gesprek een belangrijke rol speelt. De resultaten liegen er niet om.

Meer vraag, minder personeel en foutieve doorverwijzingen

Om een probleem te kunnen oplossen, moet je de oorzaak kennen. Waarom zijn er zoveel wachtenden? En waarom duurt het wachten zo lang? Er zijn meerdere oorzaken aan te wijzen. Enerzijds groeit de vraag naar mentale hulp simpelweg harder dan het aantal hulpverleners dat deze hulp kan bieden. Hierdoor neemt de werkdruk op zorgprofessionals toe en kan niet iedereen direct terecht voor hulp. Maar er is ook iets anders aan de hand: vaak staan mensen in de verkeerde rij en eenmaal aan de beurt moeten ze ergens anders weer achteraan aansluiten.

Bijvoorbeeld: iemand wordt ergens aangemeld voor somberheid. Deze persoon wacht een aantal weken. Eenmaal aan de beurt vermoedt de hulpverlener dat deze persoon eigenlijk last heeft van ADHD. Hierin is deze hulpverlener niet gespecialiseerd. De hulpvrager wordt achteraan in een andere wachtrij gezet, ditmaal voor ADHD. En nu maar hopen dat hij daar wel op de goede plek terechtkomt.

Mentale-gezondheidscentra: transdiagnostisch en herstelgericht

Dus hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen direct goed doorverwezen worden? Gloria Gribling bekeek gedurende een voortraject van zo’n twee jaar de reis van de cliënt. Dit deed zij samen met cliënten, zorgverzekeraars, huisartsen en GGZ-instellingen; het hele netwerk. Ze kwamen tot een model mentale-gezondheidscentra: kleinere vestigingen van GGZ Breburg, middenin de wijk. Hier komen basis GGZ en specialistische GGZ samen en vind je een transdiagnostisch, herstelgericht aanbod. Niet de diagnose, maar de hulpvraag is hier leidend voor de behandeling.

De huisarts of POH-GGZ kan iemand met een psychische hulpvraag doorverwijzen naar zo’n mentaal-gezondheidscentrum. Vervolgens vindt er binnen vijf werkdagen een verkennend gesprek plaats.

"Als we alle mensen zo snel mogelijk op de goede plek krijgen, is ieder domein minder belast en iedere cliënt het best geholpen." - Gloria Girbling

Het verkennend gesprek: de hulpvraag centraal

Zo’n verkennend gesprek wordt gehouden door een specialist, buiten GGZ-kaders om. In het gesprek wordt iemands verhaal in brede context in kaart gebracht: wat gaat goed, wat gaat minder, wat kan iemand zelf, waar heeft iemand hulp bij nodig en waar kan deze hulp het best gevonden worden (binnen of buiten de GGZ). De specialist die het gesprek voert, weet precies wat er wel en niet mogelijk is binnen de GGZ. Hierdoor is de kans op een goede doorverwijzing groter dan wanneer een POH-GGZ ditzelfde gesprek zou voeren.

Het verkennend gesprek is een heel ander soort gesprek dan het gebruikelijke intakegesprek. Bij een intakegesprek is er vaak al een bepaald kader; een soort afvinklijstje waarmee het gesprek gevoerd wordt. Niet de hulpvraag van de cliënt, maar het aanbod van de betreffende instelling is in zo’n gesprek vaak leidend. Hierdoor worden andere behandelmogelijkheden, buiten die instelling, niet meer in overweging genomen.

Het doel van het verkennend gesprek is om samen tot het beste advies te komen over wat iemand verder kan helpen. Iemand zo snel mogelijk op de goede plek te krijgen, waar dat ook mag zijn. Daarmee staat niemand in de verkeerde rij, zijn er minder wachtenden en zijn de wachttijden korter.

30% minder wachtenden in de GGZ

En de resultaten zijn indrukwekkend: na de eerste 500 verkennende gesprekken bleek 30% niet de GGZ in te stromen! Zij konden het antwoord op hun hulpvraag elders vinden. 30% minder mensen op de GGZ-wachtlijst dus!

Maar die andere domeinen hebben het toch ook druk? Ja, dat klopt. Maar ook daar zullen mensen zijn die niet helemaal op hun plek zitten, waardoor het behandeltraject niet effectief verloopt. Goede communicatie en afstemming met het hele netwerk is daarom essentieel. Als we alle mensen zo snel mogelijk op de goede plek krijgen, is ieder domein minder belast en iedere cliënt het best geholpen.

Gloria Girbling sprak over dit onderwerp tijdens ons online event De zorg op z’n kop. Bekijk haar inspirerende sessie.

Hoe Therapieland bijdraagt aan kortere wachtlijsten

Ook het inzetten van e-Mental Health kan bijdragen aan het oplossen van de wachtlijsten. Terwijl iemand op de wachtlijst staat, kan toch al zelfstandig gewerkt worden aan het herstel middels onze zelfstartprogramma’s. Dit bevordert de eigen regie en geeft een kickstart aan de behandeling. 

Anderzijds vergroot het inzetten van onze programma’s tijdens de behandeling de efficiëntie en effectiviteit van het behandeltraject. Hierdoor is iemand sneller geholpen, is er een snellere doorstroom en verkorten de wachttijden op die manier ook.

Benieuwd naar onze e-Healthprogramma’s?

Misschien ook interessant

Alles voor een gebalanceerde levensstijl

Therapieland Klaar Loggen

 e-Health bij chronisch somatische aandoeningen

Therapieland PS is een tweemaandelijkse bijeenkomst waarin teamleden van Therapieland en onderzoekers uit het veld in gesprek gaan over de

Lees meer
foto van twee lachende vrienden

22% minder stressklachten door e-Health-programma | IJ-lab

Post Views: 2.382

Lees meer
7 zelfhulpboeken die je mentale gezondheid een boost kunnen geven

7 zelfhulpboeken die je mentale gezondheid een boost kunnen geven

We vroegen verschillende Therapieland werknemers welk boek hun mentale gezondheid een boost heeft gegeven. We zetten er 7 op een rij!

Lees meer
foto van student achter laptop

78% van mensen met somberheidsklachten is geholpen met digitaal programma | IJ-lab

Post Views: 2.252

Lees meer
Afbeelding van Nicky tijdens de Slimme Zorgestafette over AI in de zorg

AI-toepassingen binnen de zorg

Afgelopen donderdag stond in het teken van de Innovatie-estafette. Bert van der Hoek (CEO Trimbos-instituut), Nicky Hekster (IBM) en Dr.

Lees meer